İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, işçi ve işveren ilişkilerini, çalışma koşullarını, işçi sendikalarını ve sosyal güvenlik sistemini düzenleyen bir hukuk dalıdır. Bu alan, işçilerin haklarını korurken, işverenlerin de yasal yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamayı amaçlar.
İş hayatının dinamik yapısı ve sıkça değişen mevzuat nedeniyle hem işçiler hem de işverenler için kritik bir öneme sahiptir.
İş hukuku, bir işçinin işe girişinden işten çıkışına kadar olan tüm süreci düzenler. Başlıca konular şunlardır:
İş Sözleşmeleri: İşçi ve işveren arasındaki çalışma koşullarını belirleyen sözleşmelerin hazırlanması ve incelenmesi.
Ücret ve Çalışma Saatleri: Fazla mesai, yıllık izin, hafta tatili gibi konular.
İşçi Sağlığı ve Güvenliği: İş yerinde alınması gereken güvenlik önlemleri ve iş kazalarından doğan sorumluluklar.
İşten Çıkarma ve Kıdem Tazminatı: İş sözleşmesinin feshi, haklı fesih nedenleri ve kıdem tazminatı hesaplamaları.
Sendikalar Hukuku: Sendikalara üyelik, toplu iş sözleşmeleri ve grev gibi konular.
Sosyal güvenlik hukuku, bireylerin sosyal risklere (hastalık, iş kazası, yaşlılık, işsizlik) karşı korunmasını sağlar. Başlıca konuları şunlardır:
Sigortalılık: Sosyal sigorta kolları (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı), sigorta primlerinin ödenmesi ve sigorta başlangıç tarihleri.
Emeklilik ve Malullük Aylığı: Emeklilik şartları, yaşlılık aylığı ve malullük aylığı talepleri.
İş Kazası ve Meslek Hastalıkları: İş kazası veya meslek hastalığından doğan haklar ve tazminatlar.
İşsizlik Sigortası: İşsizlik ödeneği alma koşulları.